72 ολόκληρα χρόνια πέρασαν από την άδικη σφαγή του μαρτυρικού Δίστομου.Ήταν μια μέρα ηλιόλουστη καλοκαιρινή. Η Ελληνική γη ευωδίαζε μυρωδιές καλοκαιρινές, γης ποτισμένης με ιδρώτα από τον μόχθο του Έλληνα Διστομιωτη αγρότη, για την επιβίωση, σε μια χώρα πονεμένη και ταλαιπωρημένη από την κατοχή των κατακτητών Γερμανών.
Στο όμορφο και επιβλητικό χωριό της Βοιωτίας το Δίστομο,όλα κυλούσαν ομαλά αλλά συνάμα και δύσκολα για την επιβίωση.Τα παιδάκια έπαιζαν στις γειτονιές, άλλα παιδιά δούλευαν και βοηθούσαν την οικογένεια τους για τον επιούσιο, όπου έτσι ξαφνικά δείχνοντας για άλλη μια φορά την βαρβαρότητα και την ανανδρία τους οι Γερμανοί κατακτητές, στις 10 Ιουνίου 1944, με τον πιο απάνθρωπο τρόπο και με όλη τους την βαρβαρότητα σκότωσαν, βίασαν, έκαψαν ότι έβλεπαν στο διάβα τους, ολόκληρες οικογένειες, μανάδες με τα μωρά τους ακόμη και μέσα στην κοιλιά, βιαιότητες και βαρβαρότητες, μέσα σε λίγες ώρες έκαψαν και σκότωσαν ένα σχεδόν ολόκληρο χωριό. Γιατί? για έναν Γερμανό? που τις περισσότερες φορές τότε στην γερμανοκρατουμενη χώρα μας ξεκλήριζαν ολόκληρο χωριό. Πέρασαν 72 χρόνια πόνου, θλίψης, μνήμης, τιμής, από τότε. Στην Μαρτυρική Πόλη Διστομου, ο Δήμος Δίστομου- Αράχωβας- Αντίκυρας, διοργανώνει εδώ και αρκετά χρόνια τις εκδηλώσεις μνήμης. Το Δίστομο φωνάζει, φωνάζει και διεκδικεί, όπως θα έπρεπε να διεκδικούν και πολλές άλλες πόλεις και χωριά στην πατρίδα μας που άφησαν την θηριωδία τους οι Γερμανοί κατακτητές. ΠΕΝΘΟΣ-ΜΝΗΜΗ- ΕΛΠΙΔΑ. Το πένθος είναι και θα παραμείνει για πάντα στις καρδιές και στις μνήμες των ανθρώπων που έχασαν τις οικογένειες τους, η μνήμη θα παραμείνει για πάντα από γενεές σε γενεές, η Ελπίδα όμως θα υπάρχει και θα υπάρχει για πάντα. Άλλωστε όπως λέει και το ρητό, η Ελπίδα πεθαίνει πάντα τελευταία! Ένα μεγάλο ΓΙΑΤΙ? και όπως βλέπουμε συνεχίζεται το ΓΙΑΤΙ! Ακόμη και μέχρι σήμερα στις ημέρες μας, συνεχίζουν να μας πολεμούν και να μας σκοτώνουν καθημερινά με τον δικό τους τρόπο, χωρίς αίματα και βιαιότητες Η κατοχή δυστυχώς συνεχίζεται μέχρι και τις ημέρες μας. Έως πότε όμως? Φτάνει πια! Φτάνει δεν αντέχουμε. από παντού μας πολεμάτε! Τι άλλο αυτή η χώρα να αντέξει! με τον τεράστιο πλούτο της τον γεωφυσικό, αλλά κυρίως τον πνευματικό, που και αυτόν χτυπάνε καθημερινά. Χτυπάτε τον Έλληνα από όλες τις πλευρές, κυρίως την οικογένεια του, την γλώσσα του την πίστη του, τον πολιτισμό του, και τελευταία βάζουμε την οικονομία του (αναγκαίο κακό). Αφήστε μας επιτέλους Ελεύθερους! Ακόμη και η λέξη ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ είναι Ελληνική. Όμως ας επανέλθουμε στις εκδηλώσεις μνήμης του μαρτυρικού Διστομου, που για άλλη μια χρονιά 32η, τελέστηκε υπό την αιγίδα του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας και ΑΣΑΕΔ, ο αγώνας δρόμου Θυσίας απόστασης 11.200μ με εκκίνηση το ιστορικό μνημείο της περιοχής Καρακολυθος και τερματισμό την κεντρική πλατεία Διστομου, (πλατεία Εθνικής Αντίστασης). Αθλητές φίλοι συναθλητές από συλλόγους της Αθήνας και όχι μόνο τίμησαν και έτρεξαν την απόσταση των 11,200μ με αρκετές δυσκολίες λόγο των ανηφορικών κλήσεων. Ο Τελμησσός για ακόμη μια χρονιά τίμησε με την παρουσία αθλητών - μελών του τον Δρόμο Θυσίας. Ο Στέλιος Πρασσας, ο Ηρακλής Βασιλειαδης, η Φανή Προκοπιου,η Σοφία Αρσενοπουλου, η Ρένα Ιορδανου η Ιωάννα Νελλα, η Ιόλη Δωδη, η Βουλα Σαγγα, η Αντωνια Μαστορα, η Μυρτω Καλογεροπουλου, ο Ανδρεας Καλογεροπουλος, ο Αlend Ahmed, ο Σωφρονης Αργυρος, ο Φανης Βορεινακης, ο Αρης Κονιδαρης, ο Γιαννης Μοσχος, ο Βαγγελης Παλιογιαννης, ο Φερναντο Παλμα, ο Χρηστος Πεταρουδης, ο Βασιλειος Σαλαμα, ο Κωστας Μακρης, και ο Βλασης Καραβασιλης, έτρεξαν και τίμησαν με την παρουσία τους τον αγώνα μνήμης και τιμής του μαρτυρικού Διστόμου.Μετά το πέρας των απονομών των επάθλων στους νικητές ακολούθησε πομπή από τους αδελφούς συλλόγους προς το Μαυσωλείο για να τελεστεί η καθιερωμένη κατάθεση στεφάνων στο μνημείο. Τέλος θα θέλαμε να κλείσουμε με τους στοίχους του μεγάλου μας Έλληνα ποιητή Γιάννη Ρίτσου, που έγραψε με αφορμή το μαρτυρικό Δίστομο.
Μετα τιμης.
Βλασης Καραβασιλης.
Εδώ"ναι το πικρό το χώμα του Διστόμου ω, εσύ διαβάτη, όπου πατήσεις να προσέχεις. Εδώ πονά η σιωπή, πονάει κι η πέτρα κάθε δρόμου κι απ"τη θυσία κι απ"τη σκληρότητα του ανθρώπου. Εδώ μια στήλη απλή, μαρμάρινη όλη κι όλη με ονόματα σεμνά, κι η Δόξα τα ανεβαίνει λυγμό-λυγμό, σκαλί- σκαλί, μεγίστη σκάλα.
Γιάννης Ρίτσος.